Schroefdraad (Tappen)

Verschillende aansnijdingen van tappen
	Vorm - A 6 - 8 gangen ( voor korte doorlopende gaten )
	Vorm - B 3,5 - 5 gangen ( voor alle doorlopende gaten en diepe draadgaten )
	Vorm - C 2 - 3 gangen ( voor blinde gaten voor aluminium, Gietijzer en messing )
	Vorm - D 3,5 - 5 gangen ( voor ondiepe doorlopende draadgaten )
	Vorm - E 1,5 - 2 gangen ( voor blinde gaten met geringe uitloop )

Diverse tap geometriën en hun toepassingen
Blinde gaten	Vorm C, korte aansnijding 2-3 gangen Vorm E, extra korte aansnijding 1,5 - 2 gangen
	Rechte spaangroeven voor blinde gaten Deze uitvoering wordt voor stalen tot een trekvastheid van 750 n/mm2 bijv brosse materialen zoals brons en GG ingezet
	Spaangroef - 15° - 25° rechtsgespiraliseert voor blinde gaten De spiraal zorgt voor een lichtere spaanafvoer naar achter. zij snijd goed in zachtere materialen bij blinde gaten tot een gemiddelde diepe.
	Spaangroef - 40° rechtsgespiraliseert voor blinde gaten De sterk gebogen spaangroef garandeert een verzekerde spaanafvoer naar achter ook bij zachte materialen en diepe boringen.
	Spaangroef - 40° rechtsgespiraliseert voor lichtmetaal voor blinde gaten De brede en sterk gebogen spaangroef geeft een goede spaanafvoer ook bij een hoog spaanvolume.
	Rechte spaangroeven met onderbroken tanden voor blinde gaten Deze tappen zijn bijzonder geschikt voor voor zachte en z.g. zelfsmerende materialen door de onderbroken tanden wordt stropen voorkomen.
	Spaangroef - 35° rechtsgespiraliseert voor blinde gaten
	Spaangroef - 25° rechtsgespiraliseert voor blinde gaten De 15° - 25° gebogen spaangroef zorgt voor een lichte spaanafvoer naar achter, zij snijd goed in zachte materialen bij blinde gaten tot een gemiddelde diepte.
Doorlopende gaten	Vorm A lange aansnijding 5-6 gangen Vorm B schilaansnijding 4-5 gangen Vorm D lange aansnijding 4-5 gangen
	Rechte spaangroef voor doorlopende gaten net zoals bij blinde gaten door de langere aansnijding wordt de snedeopdeling gunstiger en daardoor de standtijd verbeterd.
	Rechte spaangroeven met schilaansnijding voor doorlopende gaten Door de schilaansnijding worden de spanen als het ware opgerold tot kleine spanen die zich makkelijk in een weg voorwaarts kunnen verplaatsen, een versopte spaangroef en daardoor tapbreuk wordt hiermee vermeden.
	Spaangroef - 15° links voor doorlopende gaten de linkse spaangroeven verplaatsen de spanen naar voren de spaanhoek is over de gezamenlijke aansnijlengte nagenoeg contant.
	Schilaansnijding met smeergroeven voor doorlopende gaten. Deze tap is bijzonder geschikt voor dunwandige werkstukken en korte doorlopende gaten
	Roltappen De roltap vormt geen spanen omdat hij niet snijd maar vervormt het materiaal enkel, de gevormde draad is bijzonder maatvast.
Doorlopende en blinde gaten	Vorm A, lange aansnijding 5 - 6 gangen Vorm C, korte aansnijding 2-3 gangen

Spaanvorming in relatie tot spaangroef
	Tappen met rechte groeven Deze tap is een vrij sterke universele tap voor kortspanig materiaal met een maximale snijdiepte van 1,5 x diameter
	Tappen met onderbroken draad Deze tap is bijzonder geschikt voor materialen die plastisch zijn en daardoor de tap als het ware vastknijpen door deze onderbroken draad is de weerstand beduidend minder dan bij gewone tappen. Deze tappen worden voornamelijk ingezet bij bijv. Aluminium en brons.
	Tappen met schil_aansnijding Door een speciale geometrie van de spaangroeven van de tap worden de spanen voor het gereedschap uitgedreven. Deze tappen zijn alleen geschikt voor doorlopende gaten en vooral diepere draadgaten van 2,5 x de diameter
	Tappen met alleen groeven op de aansnijding Deze tappen zijn net als bovengenoemde tap door zijn speciale geometrie van de spaangroef geschikt voor doorlopende gaten. Doordat deze tappen alleen groeven op de aansnijding bezitten zijn ze bijzonder sterk maar daardoor minder geschikt voor diepere draadgaten max. 1,5 x de diameter.
	Tappen met spiraalgroeven Deze tappen zijn speciaal ontworpen om blinde gaten te tappen door de gespiraliseerde spaangroef worden de spanen naar boven toe afgevoerd. Door de vrij diepe spaangroeven en de vrij dunne kern van de tap is deze meer breukgevoelig dan de bovengenoemde.
	Roltappen Roltappen hebben geen verspanende eigenschappen door het ontbreken van de spaangroeven, de schroefdraad wordt gevormd door plastische vervorming. De gevormde draad is veelal sterker dan gesneden draad. Het roltappen vergt van te voren een goede afschuining om de tap de kans te geven in te kunnen grijpen in het materiaal.
Bron: Dormer Tools

Enkele tips voor het tappen van schroefdraad:
Zorg er voor dat het te tappen gat vrij is van boor spanen, op de juiste diameter is geboord en de diepte van het geboorde gat voldoende diep is om de aansnijding van de tap te kunnen verwerken. Gebruik waar mogelijk zoveel mogelijk snijolie i.p.v. emulsie mocht het niet anders kunnen leg dan de concentratie van de snij -emulsie in ieder geval boven de 10%. Gietijzer laat zich goed smeren met Gasolie.
Het is aan te bevelen om bij klemmende materialen zoals RVS, 42CrMo4 e.d. om het kerngat 0,1 mm groter te boren.
Draag er zorg voor dat de snaangroef van de tap schoon blijft.
Wanneer je tapt in RVS of andere z.g. zelfhardende materialen dat het gereedschap voor de voorbewerking scherp is.
Afschuinen vóór het tappen van deze materialen kan funest zijn afschuingereedschappen hebben vaak een geringe vrijloophoek waardoor er gauw kans bestaat op een hardingslaag.
Let op dat de tap loodrecht op het werkstuk staat hiervoor kun je voor het tappen met de hand een eenvoudig hulpstukje gebruiken in de vorm van een blokje
van ± 15 mm dik, boor hier een aantal gaten in gelijk aan de diameter van de tap +0,1 mm, plaats het blokje op het werkstuk met het juiste gat boven het kerngat en de tap wordt door het blokje geleid en gaat loodrecht in het te tappen werkstuk.

Afgebroken tap
Wie kent het niet een werkstuk nagenoeg gereed en breekt bij het laatste gat nog even je tap.
Wat kun je dan nog doen? Gelukkig zijn er tap-verwijder-boren in de handel deze boren zijn speciaal ontwikkeld om tappen te kunnen verwijderen, wanneer je deze boren ziet vraag je jezelf af hoe het mogelijk is om met zo,n boor te kunnen boren. Deze boren zijn gemaakt van Hardmetaal hij is vierkant en heeft géén spaangroeven hierdoor is deze boor bijzonder sterk maar daarnaast eigenlijk ook wel kwetsbaar. De boor is bestand tegen torsiekrachten maar is niet zo flexibel als een HSS boor. Voor het gebruik van deze boor is het belangrijk dat het werkstuk goed stabiel wordt opgespannen, dit geldt tevens voor de boor. Indien mogelijk op een CNC-bewerkingscentrum waar de voeding automatisch is in te stellen, voeden op de hand is vrij moeilijk vooral bij de kleinere diameters. Vóór het boren is het aan te bevelen om wanneer dit mogelijk is het afgebroken deel met een klein slijpstiftje zoveel mogelijk vlak te slijpen.

De volgende methode kan ook nog wel eens uitkomst bieden.

Een basische elektrode achter op de tap vast tippen. Deze haaks ombuigen en voorzichtig de tap er uit draaien.

Heb al vaak het probleem van een gebroken tap opgelost door met een dunne harde centerpunt een paar klappen op de tap te geven, door de hardheid van de tap zal deze verkruimelen, en kan men de stukjes verwijderen.

Pol D.

Leg op de afgebroken tap een moer en las deze met een Chroom -nikkel electrode vast aan de stomp van de tap.
Na afkoeling met een sleutel wat heen en weer wrikken en de tap kan zo worden losgedraaid,dit is vaak met succes uitgevoerd.

H. Groenhagen